وزیر اطلاعات و فرهنگ: استاد شهید برهان الدین ربانی شخصیت گرانقدر ملی و سیاسی افغانستان بود و در نقاط مختلف کشور به عنوان رهبر نیرومند جهادی، به منظور از بین بردن قوم گرایی، ملت گرایی و تبعیضات قومی و مذهبی فعالیت داشت.

کنفرانس علمی و تحقیقی تحت عنوان "نقش شهید صلح اکادمیسین پروفیسور برهان الدین ربانی در بیداری اسلامی" با حضور تعداد زیادی از علما، دانشمندان، فرهنگیان، نویسندگان، اساتید دانشگاه ها، نمایندگان مجلس سنا و مهمانان داخلی و خارجی در کابل برگزار شد.
این کنفرانس از سوی اکادمی علوم افغانستان در هوتل ممتاز محل شهر کابل برگزار شده بود که در آن سفیر جمهوری اسلامی ایران در کابل، رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و نماینده خاص اتحادیه اروپا در افغانستان نیز اشتراک کرده بودند.
در آغاز این نشست، بعد از قرائت قرآن کریم و پخش سرود ملی پیام حامدکرزی رئیس جمهور افغانستان درباره نقش برهان الدین ربانی در بیداری اسلامی توسط سرمحقق عبدالباری راشد، رئیس اکادمی علوم افغانستان قرائت شد.
رئیس جمهور در پیام خود شهید استاد ربانی را یکی از شخصیت ها برجسته و کم نظیر در دوران معاصر دانسته و گفته است استاد شهید زندگی خویش را وقف ایجاد صلح و امنیت در افغانستان نموده و چنان با شیفتگی و دلگرمی در این راه تلاش کرده که جان شیرین اش را فدای این آرزو و آرمانش کرده است.
همچنین در این پیام رئیس جمهور تاکید کرده است شهید استاد ربانی در پنج دهه زندگی اش برای آوردن صلح و ثبات در افغانستان تلاش کرده و با زحمات زیاد با خون خویش تاریخ این کشور را زرین کرده است.
با این حال سید مخدوم رهین وزیراطلاعات و فرهنگ، فداحسین مالکی سفیر جمهوری اسلامی ایران درکابل، دکتر عبدالبصیر سرور معاون وزارت صحت عامه، نماینده خاص اتحادیه اروپا، عبدالباری راشد رئیس اکادمی علوم، مولوی قیام الدین کشاف رئیس شورای سرتاسری علمای افغانستان، جهانشاهی رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، شفیق ثمین معاون وزارت معارف و خانم صدیقه بلخی عضو مجلس سنا از جمله سخنرانان این نشست علمی و تحقیقی بودند.
سیدمخدوم رهین وزیر اطلاعات و فرهنگ، استاد شهید ربانی را در بیداری اسلامی، رهرو سید جمال الدین افغانی دانست و گفت: مقبره سید جمال الدین افغانی در دست ترمیم است و به زودترین وقت از سوی این نهاد افتتاح می شود.
آقای رهین تاکید کرد: استاد شهید برهان الدین ربانی شخصیت گرانقدر ملی و سیاسی افغانستان بود و در نقاط مختلف کشور به عنوان رهبر نیرومند جهادی، به منظور از بین بردن قوم گرایی، ملت گرایی و تبعیضات قومی و مذهبی فعالیت داشت.
وی خاطرنشان ساخت: سید جمال الدین عمر خویش را در راه مبارزه با استبداد داخلی و استعمار خارجی و بیداری مسلمانان گذاشت و آنچنان به این راه ادامه داد که به شهادت رسید.
فداحسین مالکی سفیر جمهوری اسلامی ایران در کابل، می گوید: تاریخ اسلام مملو و سرشار از ستاره گان پر فروغی بود که در این تاریخ روشن کننده راه آزادگان و آیندگان بوده و هست.
به گفته وی، نقش استاد شهید برهان الدین ربانی در جهاد و مقاومت افغانستان، در محوریت و رهبری ملت، در زدودن ناملایمات تاریخی در نیم قرن اخیری که گذشت پنهان نیست و بزرگترین نکته بارز استاد شهید کلان نگر بودن وی بود.
آقای مالکی افزود: استاد شهید ربانی نگاه خودش را از مرز جغرافیایی بیرون نهاده بود و همین سبب شد تا امروز به عنوان یک شخصیت بزرگ از ایشان نام برده شود و به خاطر شخصیت بزرگ و فطرت انسانی آن شهید بزرگ است که حتی دشمنان ایشان قدرت به گردن گرفتن شهادت وی را ندارند.
سفیر جمهوری اسلامی ایران تاکید کرد: نقش استاد ربانی در کنار سایر علماء در راستای بیداری اسلامی خیلی مهم و ارزنده بود، ایشان نگران وضعیت انقلاب مصر بود که خدای ناکرده به انحراف کشانیده نشود.
به گفته وی، استاد شهید در کنفرانس بیداری اسلامی در تهران در صدر مجلس قرار داشت ودر این کنفرانس بزرگ جایگاه اصلی برای مردم افغانستان به اشتراک کنندگان جلسه تشریح کرد، بنا براین اکادمی علوم افغانستان وظیفه دارد که طی یک حرکتی جامع، اندیشه و جایگاه استاد ربانی را در سطح جهان مطرح کند.
وی افزود: دولت افغانستان انسان بزرگی را از دست داده و سال ها طول خواهد کشید تا شخصیت های دیگر جایگاه ایشان در این کشور پر نماید.
در ادامه این مراسم، معین وزارت صحت عامه افغانستان، آقای عبدالبصیر سرور به نمایندگی از خانواده استاد شهید ایراد سخن کرد و از ریاست اکادمی علوم شخص عبدالباری راشد به خاطر برگزاری این همایش سپاسگزاری نمود.
وی گفت: تحول در جامعه ما فراگیر است، هسته اصلی در بافت این تحول میل به راه آزادی بوده و مشکلات زندگی به معنای عام، ما را جسور، با ایمان پر حرارت و صمیمی به بار آورده که هیچ کدام از صفاتی که گفته شد با پدیده تسلیم شدن، همخوانی ندارد، به همین لحاظ هر حرکت آرام و عقلانی ما را نا خواسته به خشونت میکشد و نیت تحول، بحران و انقلاب را به وجود می آورد.
در ادامه این کنفرانس، پیام ویدیوی داکتر علی اکبر ولایتی دبیر مجمع کنفرانس بیداری اسلامی به مناسبت این کنفرانس و شخصیت استاد ربانی به نمایش گذاشته شد.
در این پیام ویدیویی، آقای دکتر ولایتی شهادت استاد ربانی را به ملت و دولت افغانستان تسلیت گفت و عنوان کرد استا د شهید به آرمانی که خواستگاهش بود، رسید.
دکتر ولایتی در ادامه افزود، ترور استاد شهید به خاطر ایستادگی در مقابل افکار امریکایی ها و اروپایی ها که به دنبال تحمیل آن به کشور افغانستان بودند به دست عواملی که دانسته یا ندانسته در خدمت اجانب هستند انجام گرفت.
وی گفت: خون شهیدان هرگز پایمال نشده بلکه این خونها سبب رشد درخت اسلام می شود و خون شهد استاد ربانی، مردم افغانستان را به اهدافشان که رهایی کشورشان از اشغال اجانب است نزدیکتر می کند.
پس از پیام دکتر ولایتی، سفیر کبیر و نماینده ویژه اتحادیه اروپا آقای یوگاداس یوشیکا به ایراد سخن پرداخت و گفت: از آمدنم به این همایش بسیار خرسند هستم و در دوران یک سال و نیم که در افغانستان به عنوان نماینده 27 کشور اروپایی فعالیت داشتم جای افتخار می دانم که رابطه ی نزدیک با استاد شهید ربانی داشته ام.
وی افزود: استاد شهید ربانی یک مبارز راه آزادی در کشورش بود، آزادی افغانستان از اشغال اتحاد جماهیر شوروی سبب فرو پاشی آن کشور به شمول چند کشور دیگر گردید.
آقای یوشیکا افزود: استاد شهید ربانی، مبانی ابتدایی اسلام را به من آموزش داد و آموخت که پدیده ترور و عملیات غیر بشری انتحاری، با اسلام ارتباط نداشته بلکه یک پدیده خارج از اسلام است.
با این حال دکتر اسماعیلی پیام حضرت آیت الله تسخیری دبیرکل مجمع تقریب مذاهب را به خوانش گرفت.
در این پیام گفته شده که استاد ربانی شهید نصف عمر گرانبهایش را در راه صلح و جهاد در افغانستان سپری کرد و در برابر متجاوزین و دشمنان تا دم مرگ رزمید.
در پیام تاکید شده است که مبارزه استاد ربانی شهید علیه متجاوزین و دشمنان، در هر جای و مجلسی که مطرح می شود، ایمان، تقوا، پرهیزگاری، وحدت ملی و برادری از دیگر خاصیت های مهم و ارزنده استاد شهید ربانی بوده است.
در ادامه ی این کنفرانس علمی و تحقیقی، آقای جهانشاهی رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در کابل پیام محمد باقر خرمشاد رئیس سازمان فرهنگ جمهوری اسلامی ایران را به خوانش گرفت.
همچنین در ادامه این کنفرانس شفیق ثمین معاون وزارت معارف، استاد عبدالباری راشد رئیس اکادمی علوم، مولوی قیام الدین کشاف رئیس شورای علمای سرتاسری افغانستان و خانم صدیقه بلخی نماینده مجلس سنا پیرامون شخصیت علمی، سیاسی و فرهنگی استاد ربانی شهید صحبت کردند.
آنان استاد شهید را شخصیت با تقوا، پرهیزگار، طرفدار عدالت، بردبار و صوفی خواندند و شهادت وی را توسط تروریستان کوردل محکوم نمودند.